Viêm khớp: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh

Viêm khớp là một trong những căn bệnh xương khớp phổ biến, có thể gặp ở nhiều đối tượng. Nếu không điều trị sớm, bệnh sẽ tiến triển nặng, gây ra biến chứng teo cơ, liệt chi, thậm chí là bại liệt hoàn toàn. Vì thế, người bệnh nên chủ động thăm khám tại các bệnh viện uy tín để chữa bệnh sớm nhất. 

Viêm khớp là gì? Các dạng viêm khớp

Viêm khớp là một thuật ngữ chung để chỉ tất cả những rối loạn làm ảnh hưởng đến cấu trúc, chức năng và khả năng vận động của xương khớp. Bệnh lý này đặc trưng với tình trạng sụn khớp, phần xương dưới sụn bị tổn thương, bào mòn. 

Theo các nghiên cứu của chuyên gia, có hơn 100 loại viêm khớp hiện nay. Trong đó, có những loại viêm khớp đơn thuần nhưng cũng có những loại ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể. Hai loại viêm khớp thường xảy ra nhất đó là viêm xương khớp và viêm khớp dạng thấp. 

Viêm khớp được phân ra thành nhiều loại khác nhau
Viêm khớp là một dạng rối loạn cấu trúc và chức năng xương khớp thường gặp

Dưới đây là phân loại một số bệnh viêm khớp thường gặp nhất:

Viêm xương khớp

Vị trí tổn thương chính ở bệnh viêm xương khớp là phần sụn khớp. Sụn là lớp mô bao bọc các đầu xương khớp nhằm giảm ma sát và giúp các đầu xương hoạt động trơn tru hơn.

Vì thế, viêm xương khớp sẽ khiến các khớp khó chuyển động, biến dạng khớp, thậm chí xương bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu. Những vị trí hay mắc viêm xương khớp đó là khớp bàn tay, đầu gối, cột sống, hông.

Bệnh viêm xương khớp thường xuất hiện ở những người trong độ tuổi trung niên, đặc biệt từ trên 40 tuổi. Tuy nhiên, những người trẻ vẫn có thể mắc phải tình trạng này, nhất là trường hợp hậu chấn thương tại khớp.

Viêm khớp dạng thấp

Căn bệnh này có liên quan đến hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Vị trí đầu tiên bị ảnh hưởng khi mắc bệnh viêm khớp dạng thấp đó là màng hoạt dịch. Từ đó dẫn đến rối loạn các cơ quan khác bên trong ổ khớp. Các biểu hiện của viêm khớp dạng thấp như đau nhức, sưng đỏ, xơ cứng khớp…

Viêm khớp vảy nến

Đây là một dạng của bệnh vảy nến, đặc trưng với tình trạng các ổ khớp bị tổn thương trong khoảng thời gian dài. Muốn điều trị dứt điểm thì người bệnh phải kết hợp khắc phục bệnh vảy nến và cải thiện chứng đau nhức xương khớp.

Viêm khớp phản ứng

Đây là một bệnh lý đau khớp hiếm gặp. Bệnh thường xuất hiện do nhiễm trùng đường ruột, nhiễm trùng họng hoặc do các bệnh lý đường sinh dục gây nên.

Nguyên nhân gây viêm khớp

Bệnh viêm đau khớp có thể xảy ra bởi rất nhiều nguyên nhân, chủ yếu liên quan đến vấn đề tuổi tác, thói quen sinh hoạt hàng ngày hoặc chế độ dinh dưỡng. Xác định được nguyên nhân gây bệnh là bước quan trọng để đưa ra được phương pháp chữa trị phù hợp.

Dưới đây là những nguyên nhân gây bệnh mà bạn nên lưu ý:

  • Rối  loạn miễn dịch: Một số dạng viêm khớp có liên quan đến tình trạng rối loạn miễn dịch trong cơ thể. Triệu chứng của bệnh xuất hiện do hệ thống miễn dịch nhận nhầm và tấn công vào các tế bào xương khớp chắc khỏe, gây ra tình trạng viêm đau khớp.
  • Tuổi tác: Khi bước vào độ tuổi trung niên và cao tuổi, hệ thống xương khớp sẽ dần lão hóa và suy giảm chức năng vận động. Do đó, xương khớp rất dễ bị tổn thương bởi các hoạt động từ bên ngoài. 
  • Tính chất nghề nghiệp: Bệnh viêm khớp thường gặp ở những người có tính chất công việc nặng nhọc, thường khuân vác vật nặng. Nhân viên văn phòng ngồi làm việc thường xuyên cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này.
Ngồi làm việc thường xuyên, ít vận động là nguyên nhân gây bệnh
Ngồi làm việc thường xuyên, ít vận động là nguyên nhân gây ra bệnh viêm đau khớp
  • Nhiễm trùng: Một số tình trạng viêm đau khớp xảy ra do sự xâm nhập của các tác nhân như virus, vi khuẩn, dị nguyên… Sự tấn công này sẽ gây tổn thương sụn khớp và gây viêm nhiễm nặng.
  • Ảnh hưởng cân nặng: Thừa cân béo phì cũng là một nguyên nhân bệnh viêm khớp. Cân nặng tăng sẽ tạo áp lực lên khung xương và làm tăng nguy cơ mắc bệnh. 
  • Chấn thương: Chấn thương do tai nạn giao thông, tai nạn lao động hoặc khi vận động thể thao cũng là nguyên nhân bị viêm khớp thường gặp. 
  • Di truyền: Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, bệnh viêm khớp có liên quan đến yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có bố mẹ, người thân mắc bệnh thì tỷ lệ người đó mắc bệnh cao hơn người bình thường.
  • Một số nguyên nhân khác: Căn bệnh này còn liên quan đến những thói quen sinh hoạt như đi đứng, vận động sai tư thế, chế độ ăn uống thiếu chất, thường xuyên hút thuốc, uống rượu bia…

Triệu chứng bệnh viêm khớp

Nhận biết dấu hiệu viêm khớp từ giai đoạn đầu sẽ giúp người bệnh có hướng điều trị kịp thời và dứt điểm. Cụ thể, các biểu hiện của bệnh viêm khớp như sau:

  • Đau nhức: Biểu hiện đặc trưng là cơn đau xuất hiện và tăng cần cấp độ theo thời gian. Lúc đầu, người bệnh chỉ bị đau âm ỉ, không cảm nhận rõ ràng. Về sau, cơn đau càng tăng dần, kèm tình trạng nhức mỏi, khiến bệnh nhân không thể thực hiện các hoạt động.
  • Sưng đỏ: Không phải tình trạng viêm đau xương khớp nào cũng có triệu chứng này. Ở một số dạng viêm nhiễm, các khớp xương sẽ sưng to, gây phù nề tại chỗ viêm và đỏ ửng phần da bên ngoài. Khi ấn vào, bạn sẽ cảm nhận cơn đau rõ ràng nóng rát tại vị trí ấn.
  • Cứng khớp: Đây là một biểu hiện viêm khớp điển hình. Người bệnh bị co cứng khớp, khó cử động, đặc biệt là khi ngủ dậy vào buổi sáng. Nếu vùng khớp bị viêm ở cổ hoặc vai gáy, người bệnh thậm chí không thể nghiêng đầu, xoay đầu…
  • Hạn chế cử động, vận động: Xương khớp bị tổn thương lâu ngày tiềm ẩn nguy cơ làm suy giảm khả năng vận động, di chuyển của người bệnh. Đây là một trong những dấu hiệu của bệnh viêm khớp nặng nề nhất. 

Ngoài các dấu hiệu bệnh viêm khớp đặc trưng trên, bệnh nhân còn gặp phải một số triệu chứng như ngứa ngáy, nổi mề đay, ăn uống không ngon… 

Bệnh viêm khớp có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia, bệnh viêm khớp tiềm ẩn rất nhiều những biến chứng nguy hiểm và điều trị không dễ dàng. Nếu không phát hiện và chữa trị sớm, bệnh sẽ gây ra một số biến chứng như sau:

  • Biến dạng khớp, dính khớp: Bệnh kéo dài sẽ làm tổn thương đến toàn bộ các nhóm khớp xung quanh như khớp háng, khớp gối, khớp ngón chân, khớp ngón tay…
  • Teo cơ: Các nhóm cơ bị tổn thương kéo dài sẽ khiến chúng dần teo nhỏ, suy yếu và ảnh hưởng đến khả năng vận động. Người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt, đi lại hàng ngày.
  • Biến chứng ở tim: Người bị viêm khớp có nguy cơ mắc bệnh tim cao gấp 4 lần người bình thường. Một số bệnh lý ở tim thường gặp như tim tắc nghẽn, xơ vữa động mạch…
  • Bại liệt: Biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh viêm đau khớp là bại liệt. Khi đó, người bệnh không thể sinh hoạt, vận động như bình thường mà phải phụ thuộc vào người khác. 
Nếu không điều trị kịp thời thì bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng
Nếu không điều trị kịp thời thì bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng

Tuy nhiên, người bệnh cũng không cần phải quá lo lắng về tình trạng này. Vì nếu phát hiện bệnh sớm và điều trị đúng cách thì khả năng hồi phục lên đến 80 – 90%. Do đó, người bệnh cần đi khám ngay khi phát hiện các dấu hiệu của viêm khớp. 

Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm khớp

Trước hết, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng và yêu cầu bệnh nhân cung cấp các thông tin về vị trí đau, mức độ đau, thời gian đau… Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện một số xét nghiệm liên quan để chẩn đoán bệnh như sau:

  • Chụp X quang: Đây là kỹ thuật thông dụng và luôn được chỉ định khi thăm khám các bệnh lý về xương khớp. Dựa vào hình ảnh X quang, bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân viêm khớp, mức độ bệnh và có phương hướng xử lý hiệu quả.
  • Soi ổ khớp: Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ y tế đặc biệt với một đầu nhỏ đưa qua vết mổ đã tạo trước đó ở ổ khớp và ghi lại hình ảnh viêm nhiễm một cách cụ thể.
  • Chụp MRI: Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh bệnh lý xương khớp hiện đại. Thông qua hình ảnh, bác sĩ sẽ đánh giá được mức độ viêm nhiễm và tổn thương ở ổ khớp.
  • Xét nghiệm dịch khớp: Người bệnh sẽ được làm sạch vùng da, gây tê và lấy dịch tại vùng bị viêm nhiễm. Bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá, phân tích và xét nghiệm lượng dịch này để nhận định tình trạng viêm nhiễm.

Các cách chữa trị bệnh viêm đau khớp

Sau khi đã xác định được nguyên nhân gây bệnh, mức độ tổn thương xương khớp, bác sĩ sẽ đưa ra phương hướng điều trị bệnh hợp lý nhất. Một số cách chữa viêm khớp hiện nay như:

Uống thuốc Tây y

Sử dụng thuốc Tây y chữa viêm khớp sẽ giúp cải thiện nhanh triệu chứng và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm tiến triển nặng hơn. Các nhóm thuốc Tây thường dùng trong điều trị bệnh viêm khớp phải kể đến như:

  • Thuốc giảm đau: Thuốc sẽ được chỉ định sử dụng khi đau nhức liên tục, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt của người bệnh. Paracetamol là loại thuốc giảm đau phổ biến và thường được sử dụng nhiều nhất. Trong trường hợp, người bệnh không đáp ứng hiệu quả với Paracetamol, bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau gây nghiện như Morphine.
  • Thuốc kháng viêm: Thường được chỉ định kết hợp với nhóm thuốc giảm đau để nâng cao hiệu quả điều trị bệnh. Người bệnh có thể sử dụng dạng tiêm hoặc dạng uống tùy thuộc vào mức độ và tình trạng bệnh. Phải tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ để tránh gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. 
  • Thuốc giãn cơ: Thuốc được sử dụng với mục đích làm giãn cơ, giảm đau và cải thiện tình trạng đau nhức. Bệnh nhân sẽ được chỉ định sử dụng dưới dạng uống hoặc dạng tiêm.
  • Một số loại thuốc khác: Ngoài các nhóm thuốc chính như thế, bệnh nhân có thể uống các loại thuốc bổ sung canxi, vitamin, khoáng chất tốt cho xương khớp. 
Uống thuốc Tây giúp giảm các cơn đau nhức, viêm nhiễm nhanh chóng
Uống thuốc Tây giúp giảm các cơn đau nhức, viêm nhiễm nhanh chóng

Các nhóm thuốc tân dược cho hiệu quả giảm đau rất nhanh nhưng sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm nếu dùng trong một thời gian dài. Do vậy, người bệnh phải tuân thủ đúng liều lượng, thời gian sử dụng thuốc để đạt hiệu quả chữa bệnh tốt nhất. 

Can thiệp ngoại khoa

Phẫu thuật thay khớp nhân tạo sẽ được chỉ định khi bệnh diễn biến nghiêm trọng và không đáp ứng với bất kỳ phương pháp điều trị nào khác. Thông thường, thay khớp nhân tạo sẽ được áp dụng nhiều nhất ở vị trí khớp gối và khớp hông.

Trong trường hợp vùng khớp bị thương ở ngón tay, cổ tay, bệnh nhân sẽ phải thực hiện phẫu thuật. Phương pháp này được thực hiện bằng cách nối các đầu xương, khóa chắc lại với nhau cho đến khi lành lặn và hợp nhất làm một. 

Nhìn chung, phẫu thuật xương khớp được đánh giá là rất khó và tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng. Để đảm bảo an toàn cho bản thân, bạn hãy lựa chọn những bệnh viện nhiều kinh nghiệm, lâu năm và đã chữa trị thành công cho nhiều bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến xương khớp. 

Bài thuốc Đông y chữa bệnh

Theo Đông y, bệnh viêm đau khớp thuộc chứng tý, do tà khí tăng cao, xâm nhập vào cơ thể. Đồng thời, khi cơ thể đang bị tổn thương chính khí, khí huyết trì trệ cũng là cơ hội cho các tác nhân xâm nhập và gây bệnh. 

Các bài thuốc Đông y tập trung vào giải độc, tiêu viêm, bồi bổ ngũ tạng. Phương pháp này được nhiều người lựa chọn bởi các vị thuốc Đông y thường lành tính, ít gây ra các tác dụng phụ. 

  • Bài thuốc số 1: Dây đau xương, hồng tơ xanh, đỗ trọng bắc, hy thiêm, hối hạc, vương cốt đằng, cẩu tích với liều lượng vừa đủ. Bạn rửa sạch các nguyên liệu, cho vào ấm đun với nước. Uống hết nước trong ngày để điều trị bệnh viêm, đau nhức xương khớp.
  • Bài thuốc số 2: Hy thiêm, đỗ trọng, quế chi, ngưu tất, tri mẫu, cẩu tích, đương quy, độc hoạt, phòng phong. Bạn đun các dược liệu với 6 bát nước lọc cho đến khi nước cạn còn 3 bát là được. Lấy thuốc uống hết trong ngày. 

Người bệnh nên đến thầy thuốc uy tín để bắt mạch, bốc thuốc, gia giảm lượng thuốc cho phù hợp với cơ địa người sử dụng. Bệnh nhân có thể kết hợp uống thuốc với châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt để cải thiện bệnh nhanh chóng.

Mẹo dân gian chữa bệnh tại nhà

Nếu trường hợp bị viêm khớp nhẹ và trong giai đoạn khởi phát, người bệnh có thể áp dụng một số mẹo dân gian tại nhà. Nhìn chung, các bài thuốc dân gian tương đối lành tính, an toàn và có thể thực hiện tại nhà. 

Một số mẹo dân gian được áp dụng để điều trị bệnh viêm khớp như sau:

  • Lá lốt: Lá lốt có tác dụng giảm đau nhức, kháng viêm, kháng khuẩn hiệu quả. Bạn chuẩn bị 1 nắm lá lốt, rửa sạch và để cho ráo nước. Cho lá lốt vào nước đun sôi trong khoảng 30 phút và dùng nước lá lốt uống mỗi ngày sau bữa ăn. 
  • Ngải cứu: Tương tự như lá lốt, ngải cứu giúp kiểm soát các cơn đau và là vị thuốc không thể thiếu trong các bài thuốc chữa bệnh xương khớp. Bạn chuẩn bị một nắm lá ngải cứu tươi, rửa sạch và để ráo nước. Cho ngải cứu và một ít rượu trắng vào chảo sao nóng. Cho hỗn hợp vào miếng vải, chườm lên vị trí đau nhức để giảm đau.
Gừng có tác dụng làm ấm khớp và giảm đau nhức xương khớp
Gừng có tác dụng làm ấm khớp và giảm đau nhức xương khớp
  • Gừng: Gừng có chứa hoạt chất giúp giảm sưng, tiêu viêm và kháng khuẩn. Giã nhuyễn gừng rồi cho vào một tấm vải bọc lại. Bạn dùng bọc gừng này cho vào nồi nước sôi, lấy ra, để cho bớt nóng rồi chườm lên vị trí bị đau nhức. 

Như đã nói, các mẹo dân gian chữa bệnh tại nhà chỉ phù hợp cho người mắc bệnh nhẹ. Vì thế, bệnh nhân không nên quá lạm dụng phương pháp này vì có thể khiến tình trạng viêm đau nặng hơn. 

Các biện pháp phòng ngừa bệnh viêm đau khớp hiệu quả

Viêm khớp là một bệnh lý nặng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Do vậy, người bệnh nên chú ý thực hiện một số biện pháp như sau để hạn chế mắc bệnh viêm khớp cũng như các bệnh lý xương khớp khác:

  • Xây dựng thói quen vận động, tập luyện thể thao hàng ngày. Bạn nên lựa chọn các môn thể thao để tập luyện nhẹ nhàng, phù hợp với bản thân như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, yoga…
  • Nếu làm công việc phải ngồi lâu, thỉnh thoảng bạn nên đứng lên để đi lại, thư giãn cơ thể nhằm ngăn ngừa bệnh xương khớp có thể xảy ra. 
  • Hạn chế làm việc nặng nhọc, bưng bê vật nặng, tránh dùng lực đột ngột khi nhấc đồ vì có thể gây tổn thương cột sống. 
  • Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, giảm tinh bột, chất béo gây hại, đặc biệt là những trường hợp bị béo phì. Nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu magie, vitamin, canxi vì sẽ giúp giảm viêm, giảm đau hiệu quả.
  • Luôn luôn kiểm soát cân nặng bản thân nằm trong giới hạn cho phép. Tránh tăng cân, béo phì gây hại cho sức khỏe xương khớp.
  • Tuyệt đối không được hút thuốc lá, uống rượu bia, nước ngọt, hạn chế ăn các loại bánh ngọt, đồ ăn quá mặn, đồ ăn chiên xào vì có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe xương khớp.
  • Người đang mắc bệnh viêm khớp tốt nhất nên tắm nước nóng mỗi ngày để giúp giảm đau hiệu quả.
  • Thường xuyên thăm khám bệnh định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị sớm nhất để hạn chế xảy ra các biến chứng nguy hiểm. 

Bài viết trên đã cung cấp chi tiết thông tin về bệnh viêm khớp. Để điều trị và ngăn ngừa bệnh hiệu quả, bạn nên đi khám và chữa bệnh tại các cơ sở y tế chuyên khoa xương khớp. Đồng thời, người bệnh nên thiết lập cho bản thân một lối sống lành mạnh, khoa học, thường xuyên tập luyện thể dục và bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. 

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.